درمان مجدد ریشه دندان

درمان ریشه دندان یکی از پیچیده‌ترین درمان‌های دندان‌پزشکی است. اکثر درمان‌های ریشه، یا روت کانال تراپی، بار اول با موفقیت انجام می‌شوند. مطالعات پژوهشی نشان می‌دهند که، میزان موفقیت درمان اندودونتیک (درمان ریشه دندان) بسیار بالا و در حدود ۹۰ درصد است. با وجود این در پاره‌ای از موارد دندانی که درمان ریشه شده است احتیاج به درمان مجدد ریشه پیدا می‌کند.

تفاوت درمان ریشه دندان با عصب کشی چیست؟

تفاوت درمان ریشه دندان با عصب کشی این است که عصب‌کشی در مواردی با شکست مواجه می‌شود. ممکن است حین درمان اولیۀ ریشه دندان‌پزشک خطاهایی را انجام دهد. این خطاها شامل شکستن یک وسیله داخل کانال دندان، تضعیف یا سوراخ‌شدن قسمتی از ریشه، پرکردن نامطلوب فضای کانال‌ها و … است. در چنین مواردی دندان‌پزشکِ متخصصِ درمان ریشه (اندودونتیست)، با انجام‌دادن درمان مجدد ریشه، سعی در برطرف‌کردن این مشکلات خواهد داشت.

کانال‌های باریک یا انحنادار ریشۀ دندان گاهی موجب پیچیدگی‌هایی در روند اولیۀ عصب‌کشی می‌شوند. این امکان وجود دارد که، در فرایند اولیۀ درمان ریشه آناتومی پیچیدۀ کانالِ ریشۀ دندان شناسایی نشده باشد. تعداد کانال‌های هر دندان عدد ثابت و ازپیش‌تعیین‌شده‌ای نیست. بلکه این عدد برای هر دندان و هر فرد متغیر است. این مطلب درمورد دندان‌های آسیای بزرگ بیشتر صادق است. این پیچیدگی آناتومی کانال سبب می‌شود که، در درمان اولیه یک یا چند کانال از دید و عملکرد دندان‌پزشک مخفی مانده باشد و قسمتی از کانال درمان‌نشده باقی بماند.

 درمان ریشه دندان عفونی

بعد از درمان ریشه دندان، تأخیر در قراردادن ترمیم مناسب، روکش بعد از روت کانال، باقی‌ماندن پرکردگی موقت یا پانسمان داخل دندان برای مدت‌طولانی موجب عفونت دوبارۀ کانال ریشۀ دندان می‌شود.

چنانچه ترمیم مناسب در محل درمان ریشه انجام نشود، نشت بزاق به داخل کانال ریشه سبب آلودگی مجدد کانال می‌شود. همچنین دندان‌هایی که سال‌ها قبل درمان ریشه شده‌اند نیز ممکن است به دلایل زیر دوباره مشکل پیدا کنند. در برخی موارد با وجود ترمیم مناسب ریشه دندان عفونی، ریشه درمان‌شده دچار پوسیدگی جدید می‌شود که این پوسیدگی باعث آلوده‌شدن مجدد کانال ریشه می‌شود. گاهی دندان دچار شکستگی می‌شود.

اگر هریک از موارد ذکرشده اتفاق بیفتد، موجب تهاجم باکتری‌ها و آلودگی‌ها به فضای کانال ریشه می‌شود که به‌نوبۀ خود سبب عفونت و التهاب استخوان فک در ناحیۀ زیر کانال ریشه می‌شود. این التهاب سبب علامت‌دارشدن دندان می‌شود. این علامت‌ها شامل آزردگی، احساس بلندی دندان و در برخی موارد درد است.

با وجود این در بعضی موارد ذکرشده، این التهاب سبب ایجاد علامت نمی‌شود؛ اما، می‌تواند موجب عفونت مزمن شود که در اغلب موارد در تصویر رادیوگرافی به‌صورت یک منطقۀ کوچک سیاه رنگ در اطراف انتهای ریشه دندان عفونی دیده می‌شود. بنابراین مشکلات نام‌برده ممکن است موجب به خطر انداختن دندانی شود که قبلا درمان ریشۀ موفقی داشته است.

درمان ریشه دندان عفونی توسط متخصص ریشه

با وجود این نمی‌توان گفت که، عمر دندان به سر رسیده و دندان باید کشیده شود. در اغلب موارد، درمان‌های ناموفق ریشه می‌توانند تحت درمان مجدد قرار گیرند. درمان مجدد ریشه ممکن است بهترین گزینه برای حفظ دندان باشد. باید در نظر داشت که، درمان مجدد ریشه نسبت به درمان اولیه پیچیده‌تر است و نیاز به تکنیک‌های درمانی خاصی دارد و درنتیجه اکیداً توصیه می‌شود که توسط متخصصان درمان ریشه انجام شود.

هرچند در بیشتر موارد، درمان مجدد شامل تکرار همان فرایند درمان اولیه ریشه دندان است؛ اما، به زمان بیشتری برای حذف مواد پرکننده در درمان قبلی نیاز است. طی درمان مجدد ریشه، دندان دوباره باز شده و مواد پرکردگی، که داخل کانال ریشه قرار داده شده بود، با استفاده از مواد و ابزارهایی خاص خارج می‌شود.

درمان مجدد ریشه دندان

اندودنتیست، متخصص درمان ریشه، دندان را به دقت بررسی می‌کند و به‌دنبال کانال‌های اضافی احتمالی و دلایل شکست درمان اولیه می‌گردد. کانال دندان دوباره شکل‌دهی و تمیز می‌شود و عاملی که باعث ایجاد عفونت در درمان اولیه شده بود برطرف می‌شود. پس از حصول اطمینان از رفع التهاب و علائم مرتبط با آن کانال ریشه دوباره پر می‌شود.

در نهایت پس از اتمام درمان مجدد ریشه، حفرۀ دسترسی در تاج دندان احتیاج به پرکردگی و در اکثر موارد به روکش جدید دارد.

مطالعات پژوهشی بلندمدت نشان می‌دهد که، میزان موفقیت درمان مجد ریشه دندان حدود ۸۸ درصد است. همچنین تحقیقات گسترده دندان‌پزشکی تأکید می‌کنند، تا زمانی که امکان حفظ دندان طبیعی وجود دارد، کشیدن دندان و جایگزین‌کردن آن با ایمپلنت‌های دندانی توصیه نمی‌شود.

در صورت شکست درمان‌های اولیه، قطعاً درمان مجدد ریشه بهترین گزینه برای حفظ دندان طبیعی است. درصورتی‌که این درمان انجام‌شدنی باشد، باعث خواهد شد که دندان حتی به اندازۀ طول عمر بیمار عملکرد داشته باشد.

سوالات متداول در مورد درمان ریشه دندان