متخصص ارتودنسی دندان کیست و چه کاری برای ما انجام می دهد؟

اگر دندان‌های شما ناهماهنگ، ناصاف یا نامنظم هستند، احتمالا می‌دانید که باید به یک متخصص ارتودنسی دندان مراجعه کنید. با این حال، احتمالا هنوز به طور کامل با این متخصص و مجموعه مهارت‌ها یا وظایف او آشنا نیستید. اگر چنین است، حتما این مقاله را بخوانید. ما شما را با این متخصص، کاهایی که برای مراجعان انجام می‌دهد و همچنین تفاوتش با سایر دندانپزشکان و متخصصان آشنا خواهیم کرد.

ارتودنسی دندان چیست؟

لازمه معرفی یک متخصص که در زمینه‌ای مهارت، دانش و تخصص دارد، آشنایی با رشته تخصصی او است. به عنوان کسی که نیاز به درمان ارتودنسی دندان دارید، ابتدا بهتر است که با تعریف ارتودنسی دندان آشنا شده و در حد کافی بدانید این رشته چیست و چگونه به شما کمک می‌کند.

ما در مقاله‌ای به صورت کامل و شفاف در خصوص این رشته دندانپزشکی اطلاعاتی برای مراجعان و بیماران نوشته‌ایم که بهتر است پیش از وارد شدن به مبحث اصلی، آن را در صفحه (ارتودنسی دندان) مطالعه کنید. اما اگر وقت کافی ندارید، می‌توانید به این تعریف کوتاه و خلاصه بسنده کنید.

“ارتودنسی دندان یک رشته تخصصی در دندانپزشکی است که به درمان یا اصلاح ناهنجاری‌های فکی و همچنین نامنظمی‌های دندان‌ها می‌پردازد “

متخصص ارتودنسی دندان کیست؟

متخصص ارتودنسی دندان شخصی است که بعد از اتمام دوره عمومی دندان پزشکی، در دانشگاه، آموزش‌های ویژه‌ای را در زمینه ارتودنسی دندان به مدت سه سال (به صورت تئوری و بالینی) گذرانده است. کار این متخصص در وهله اول پیشگیری و سپس تشخیص و اصطلاح نامنظمی‌های دهان، دندان و صورت است. این متخصص طیف گسترده‌ای از روش‌های درمانی را برای صاف كردن دندان‌های كج، رفع مشکلات بایت و تراز كردن صحیح فک‌ها بکار می‌برد و در طراحی یا اصلاح طرح لبخند نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند.

کار اصلی یک متخصص ارتودنسی چیست؟

در حالی که متخصصان ارتودنسی در درجه اول به خاطر صاف كردن (رفع نامرتبی و نامنظمی) دندان‌ها معروف هستند، اما آنها می‌توانند مشکلات و درد ناشی از بایت نادرست دندان، عادات نامناسب کودکی مانند مکیدن انگشتان و حتی برخی از انواع آپنه خواب را برطرف کنند.

(بایت دندان اشاره به هماهنگی و روی هم قرار گرفتن دندان‌های فک بالا و پایین نسبت به هم دارد. در حالت عادی دو فک با هم همپوشانی دارند و تنها فک بالا کمی از فک پایین جلوتر است. هر حالتی به غیر از این، می‌تواند یک مشکل در بایت را نشان دهد).

مشکلاتی که یک ارتودنتیست اصلاح می‌کند کدامند؟

یک ارتودنتیست یا همان متخصص ارتودنسی دندان، مشکلات عمده زیر که تحت عنوان مال اکلوژن شناخته می‌شوند را برطرف می‌کند:

• اوربایت (جلوزدگی بیش از اندازه فک بالا نسبت به فک پایین)
• آندربایت (جلوزدگی فک  پایین نسبت به فک بالا)
• اپن بایت (وجود فاصله بین دندان های فک بالا و پایین حین بسته شدن دهان)
• کراس بایت (داخل یا خارج بودن یک یا دو طرف یکی از فک‌ها نسبت به فک دیگری)
• اورجت یا دیپ بایت (نوعی اوربایت شدید است)

سایر مشکلاتی که توسط این متخصص اصلاح می‌شوند عبارتند از:

• کرادوینگ یا شلوغی و ازدحام دندان‌ها
• وجود فاصله بین دندان‌ ها
• کوتاه یا بلند بودن دندان‌ها
• دندان نهفته (معمولا دندان نیش نهفته و دندان عقل نهفته)
• کمک به درمان شکاف کام و شکاف لب
• ·         ….

روش کار یک متخصص ارتودنتیست چیست؟

مشاوره، ارزیابی و تشخیص اولیه

در اغلب موارد، افراد با مراجعه به یک دندانپزشک عمومی و با تشخیص مشکلات عدم هماهنگی دندان‌ها، آن‌ها را به یک متخصص ارتودنسی خوب ارجاع می‌دهد. البته افراد می‌توانند بدون مراجعه به دندانپزشک عمومی، مستقیما به مطب ارتودنتیست مراجعه کنند. ارتودنتیست طی یک جلسه، شخص را معاینه کرده و پس از ارزیابی‌های لازم با مشاهده کردن دندان‌ها و فک مشکل شخص را تشخیص می‌دهد.

تشخیص تخصصی و روش های درمان

سپس برای قطعی شدن تشخیص، با کمک اشعه ایکس از دندان‌ها و فک مراجع تصاویری تهیه می‌کند تا به طور قطع مشکل را تشخیص داده و درمان های متناسب با آن را پیاده کند. طی همین جلسه، هر آنچه که باید برای طول درمان بدانید (از جمله هزینه ارتودنسی، مدت زمان ارتودنسی یا طول دوره درمان، روش بکار رفته برای شما، ملاحظات  دوره درمان و …) را کاملا توضیح خواهد داد.

یزیت های منظم دوره ای، تنظیم دستگاه ها و نظارت بر روند درمان

متخصص سپس مراحل ارتودنسی را با نصب بریس‌ها آغاز می‌کند و به مراجع خواهد گفت که طی جلسه‌های منظم دوره‌ای (مثلا هر 1 ماه یکبار) باید به مطبش بازگردد. طی هر جلسه ویزیت، بیمار ارزیابی شده و میزان پیشرفت درمان زیر نظر گرفته می‌شود. بریس‌ها و اجزای آن نیز در طی جلسه ویزیت تنظیم می‌شود.

انواع روش ارتودنسی بکار رفته توسط متخصص ارتودنسی دندان

برای اینکه دندان‌ها و فک در موقعیت ایده‌آل یا نرمالی قرار بگیرند، یک متخصص ارتودنسی دندان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. به طور کلی دو روش اصلی برای اصلاح نامنظمی‌های دندان وجود دارد. اولی را ارتودنسی ثابت و دومی را ارتودنسی متحرک می‌نامند. ما در مقالاتی به صورت مجزا به هر دو روش ارتودنسی پرداخته‌ایم که با کلیک روی لینک‌ها می‌توانید اطلاعات کافی در خصوص آن‌ها به دست بیاورید.

در هر دو روش ارتودنسی، ما از دستگاه‌ها، تجهیزات و لوازم خاصی استفاده می‌کنیم که در نهایت بعد از مدت زمان نسبتا طولانی، مشکل دندان‌های شما را اصلاح می‌کنیم. مهم‌ترین دستگاه‌های ارتودنسی دندان عبارتند از:

در ارتودنسی ثابت:

• بریس فلزی معمولی
• بریس دیمون (یا ارتودنسی دیمون)
• بریس لینگوال (ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی)
• بریس سرامیکی (استفاده از براکت های شفاف و همرنگ دندان یا سیم های شفاف)

در ارتودنسی متحرک:

پلاک های شفاف ارتودنسی مانند اینویزیلاین ها یا سایر الاینرهای متحرک که ارتودنسی نامرئی نیز شناخته می‌شوند.

آیا یک دندانپزشک عمومی یا هر دندانپزشک دیگری می‌تواند یک متخصص ارتودنسی باشد؟

جواب این پرسش قطعا یک “خیر بزرگ” است. تنها کسی که می‌تواند لقب متخصص ارتودنسی دندان را یدک بکشد، آن دندانپزشک عمومی است که با گذراندن دوره تخصصی ارتودنسی و پس از کسب مهارت و دانش مورد نیاز در زمینه اصلاح ناهنجاری های دندان و فکی، مدرک و مجوزهای درمان ارتودنسی را دریافت کرده باشد.

هیچ دندانپزشک دیگری حتی اگر سال‌ها تجربه ارتودنسی داشته باشد اما مدرک و دوره های تخصصی را نگذرانده باشد، مطابق این تعریف، یک ارتودنتیست نیست. با سایر متخصصان دندانپزشکی در لینک مشخص شده آشنا شوید.

تفاوت متخصص ارتودنسی با یک دندانپزشک عمومی چیست؟

دندانپزشک عمومی

اکثر ما حداقل یکبار در عمر خود به دندانپزشک مراجعه کرده‌ایم. البته امیدواریم این مراجعه برای جرم گیری و عکس برداری با اشعه ایکس برای حفظ سلامتی دندان باشد. دندان پزشکی یک زمینه ی پزشکی گسترده می باشد. این دانش بر روی سلامتی دندان، لثه، دهان و فک متمرکز می شود.

دندان پزشکان طیف گسترده‌ای از مشکلات و بیماری‌های مربوط به بهداشت دهان و دندان از جمله حفره‌ها و پوسیدگی دندان و مشکلات لثه مانند التهاب لثه را درمان می‌کنند. دندان پزشک عمومی،مجوز جراحی را نیز دارا می باشد. آنها می‌توانند عمل‌های جراحی متنوعی مانند عمل ریشه دندان و کشیدن دندان عقل را در صورت لزوم انجام بدهند.

متخصص ارتودنسی دندان (هر گردی گردو نیست)

یک متخصص ارتودنسی اما پا را فراتر گذاشته و علاوه  بر اینکه مهارت ها و دانش یک دندانپزشک عمومی را دارد بلکه به صورت تخصصی ناهنجاری ها و ناهماهنگی‌های دندان، فک و صورت را برطرف می‌کند. به عبارتی هر متخصص ارتودنسی یک دندانپزشک عمومی است اما هر دندانپزشکی یک ارتودنتیست نیست. یک دندان پزشک باید  6 سال آموزش عالی را سپری کند. در حالی که یک ارتودنتیست می بایست 9 الی 10 سال به منظور  گرفتن تخصص سپری کند.

متخصصانی که در ارتباط نزدیک با ارتودنتیست‌ها هستند

علاوه بر دندانپزشک عمومی که ممکن است بیماران خود را به یک ارتودنتیست ارجاع دهند، دندانپزشکان یا متخصصان دیگر نیز در برخی شرایط، بیماران خود را به این متخصص ارجاع می‌دهند. برای مثال، جراح دهان، فک و صورت یکی از این متخصصان است.

در واقع یک جراح فک برای مدیریت بیماران خود به کمک یک ارتودنتیست نیاز دارد. در اغلب موارد قبل از اینکه جراحی فک (برای برطرف کردن انحراف فک) نیاز به ارتودنسی ثابت است که تنها باید توسط یک متخصص باتجربه انجام شود. در برخی مواد نیز قبل از انجام ایمپلنت دندان بیمار را جهت برطرف کردن نامنظمی دندان ها به این متخصصان ارجام می‌دهند.

چطور یک متخصص ارتودنسی خوب پیدا کنیم؟

انتخاب متخصص ارتودنسی نباید خیلی کار پیچیده ای باشد و برایش زمان زیادی صرف کرد. تنها کافیست که به چند نکته اصلی توجه کنید و چند معیار برای انتخاب بهتر برای خودتان در نظر داشته باشید. مهم ترین نکات در خصوص انتخاب یک دکتر ارتودنسی داشتن تخصص ارتودانتیکس، سابقه متخصص و محیط حرفه ای داخل مطب اوست. سایر معیارها از شخصی به شخص دیگر متفاوت است.

دکتر درویش پور در این ویدئو توضیح می دهند که حین انتخاب یک دکتر ارتودنسی، بهتر است چه نکاتی مد نظر گرفته شوند:

پاسخ به مهم‌ترین سوالات درباره ارتودنتیست‌ها