هپاتیت یک بیماری شایع و واگیردار کبد جهان است. هپاتیت B می تواند عفونت مزمن ایجاد کند و افرادی مبتلا را به علت سیروز کبد و سرطان کبد در معرض خطر مرگ قرار می دهد.آیا شما از نشانه‌ها و روش‌های پیشگیر و درمان آن چیزی می‌دانید؟ کسی را در اطرافیان خود میشناسید که به این بیماری مبتلا باشد؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعاتی جامع در مورد این بیماری بدست آورید.
تفاوت هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C
هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C عفونت های کبدی ناشی از سه ویروس مختلف است. اگرچه هر کدام می توانند علائم مشابه ی ایجاد کنند، هر کدام از این ویروس ها از روش های مختلف و متفاوت گسترش می یابند. هپاتیت A معمولا یک عفونت کوتاه مدت است و به عفونت طولانی مدت تبدیل نمی شود. هپاتیت B و هپاتیت C نیز به عنوان عفونت های کوتاه مدت شروع شوند. اما در بعضی افراد، ویروس در بدن باقی می ماند و باعث عفونت مزمن یا مادام العمر می شود. واکسن برای جلوگیری از هپاتیت A و هپاتیت B وجود دارد. با این حال، هنوز واکسن برای هپاتیت C وجود ندارد.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: معرفی کامل بیماری هپاتیت A
راه‌های انتقال ویروس
هپاتیت B از طریق خون، مایع منی و یا هر مایع دیگر بدن فرد مبتلا به ویروس، انتقال می یابد.
عفونت ممکن است در شرایط زیر انتقال پیدا کند:
- از مادر آلوده به نوزاد در هنگام زایمان
- ارتباط جنسی فعالیت
- استفاده از سرنگ مشترک بین معتادان مواد مخدر
- خالکوبی نا امن
- اشتراک گذاشتن اقلام بهداشت شخصی مانند تیغه یا مسواک
HBV از طریق غذا و آب پخش نمی شود، به اشتراک گذاشتن وسایل آشپزی، تغذیه با شیر مادر، آغوش گرفتن، بوسیدن، دست زدن، سرفه، عطسه کردن، یا حشراتی که نیش می زنند نمی توانند این ویروس را انتقال بدهند.
توزیع جغرافیایی
براساس آمار سازمان بهداشت جهانی، شیوع هپاتیت ب در مناطق غربی اقیانوس آرام و آفریقا بیش از سایر مکان‌ها است، جایی که به ترتیب ۶.۲٪ و ۶.۱٪ از جمعیت افراد بزرگسال به این بیماری آلوده هستند. در شرق مدیترانه، جنوب شرقی آسیا و اروپا تخمین زده می‌شود که این رقم به ترتیب ۳.۳٪، ۲.۰٪ و ۱.۶٪ از کل جمعیت باشد و در قاره آمریکا ۰.۷٪ از جمعیت به این بیماری مبتلا هستند. براساس آمار شبکه هپاتیت ایران، حدود ۱ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به هپاتیت ب ابتلا پیدا کرده‌اند که ۶۰ درصد این موارد ناشناخته است.
شاید این مطلب هم برایتان جالب باشد: عمل بینی و انواع آن را بشناسید
انواع هپاتیت B
بیماری هپاتیت نوع B ممکن است به دو صورت حاد و مزمن در افراد ایجاد شود.
نوع حاد هپاتیت B، یک بیماری کوتاه مدت است که معمولاً پس از گذشت ۶ ماه از زمانی که فرد در معرض ویروس هپاتیت B قرار گرفت، بروز می‌کند. برخی از افراد مبتلا به هپاتیت B حاد هیچگونه علائمی ندارند و بیماری پس از مدتی بهبود می‌یابد اما برخی مواقع نیز بیماری فرد کمی شدید بوده و ممکن است نیاز به بستری شدن داشته باشد.
اگر ویروس هپاتیت نوع B برای مدت زمانی طولانی در بدن فرد مبتلا باقی بماند، باعث عفونت مزمن خواهد شد. هپاتیت B مزمن با گذشت زمان، باعث ایجاد مشکلات جدی سلامتی مانند آسیب و سیروز کبدی و سرطان کبد شده و حتی خطر مرگ را به دنبال خواهد داشت.
علائم هپاتیت B چیست؟
اکثر افراد در طول مرحله عفونت حاد هیچ علائمی را تجربه نمی کنند. با این حال، برخی افراد مبتلا به بیماری حاد با علائمی که چندین هفته طول می کشد، روبه رو می شوند از جمله زرد شدن پوست و چشم (زردی)، ادرار تیره، خستگی شدید، تهوع، استفراغ و درد شکمی. یک زیرمجموعه کوچک از افراد مبتلا به هپاتیت حاد ممکن است نارسایی حاد کبدی را ایجاد کند که می تواند منجر به مرگ می شود. در برخی افراد، ویروس هپاتیت B می تواند یک عفونت مزمن کبدی ایجاد کند که بعدا می تواند به سیروز (زخم کبدی) یا سرطان کبد تبدیل شود.
اکثر عفونت ها در دوران کودکی و یا دوران نوزادی رخ می دهد. به ندرت این عفونت ها تشخیص داده می شوند، زیرا ممکن است علائم واضحی وجود داشته باشد. علائم عفونت جدید ممکن است در کودکان زیر 5 سال و بزرگسالان با سیستم ایمنی سرکوب نشده باشد. مهم ترین و شاخص ترین نشانه های عفونت ویروس هپاتیت B عبارتند از:
- تب
- درد مفصلی
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
- زردی
- از دست دادن اشتها
- درد شکم در سمت راست
- ادرار تیره
- مدفوع رنگی
علائم حاد از 60 تا 120 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می شوند و می توانند از چند هفته تا 6 ماه به طول انجامد. فرد مبتلا به عفونت مزمن HBV ممکن است دوره ای از درد شکمی، خستگی مداوم و درد مفاصل را تجربه کند.
برای مطالعه بیشتر: بیماری ام‌اس را بهتر بشناسیم
راهکارهای پیشگیری از هپاتیت B
- استفاده از تجهیزات حفاظتی مناسب هنگام کار در مراکز مراقبت های بهداشتی و پزشکی
- استفاده نکردن ازسوزن و وسایل شخصی مشترک
- واکسن زدن قبل از سفر به مناطق آلوده
- رفتارهای جنسی سالم
- تمیز کردن هر گونه خونریزی یا خون خشک
درمان
درمان یا دارویی برای عفونت حاد وجود ندارد. برای عفونت مزمن HBV، سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می کند که فرد با داروهای ضد ویروسی درمان کند. عفونت مزمن هپاتیت B می تواند با داروها، از جمله داروهای ضد ویروسی خوراکی درمان شود. درمان می تواند پیشرفت سیروز را کاهش دهد. به واقع این روش درمان نیست، اما می تواند از گسترش ویروس جلوگیریکند و از روند پیشرفت آن به بیماری پیشرفته کبد را متوقف کند. در مواقع ضروری پیوند کبد می تواند صورت بگیرد.
سخن پایانی
در این مقاله درباره بیماری هپاتیت B سخن گفتیم. فراموش نکنید که هپاتیت B مزمن، یک بیماری خطرناک است و باید تحت درمان دارویی قرار گیرد تا به شرایط خطرناکی مانند نارسایی کبدی، سیروز و سرطان کبد تبدیل نشود. اگر فکر می‌کنید در معرض آلودگی به این ویروس هستید حتما واکسن آن را تزریق نمایید. شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت بنویسید.
