دندان عضو مهم و حساسی در بدن است که باید همواره از آن مراقبت شود. یکی از رایج‌ترین دلایل مراجعه به دندانپزشک‌ها ترک و لب‌پر شدن دندان‌هاست. باید دانست که در حقیقت هیچ راهی برای از بین بردن ترک یا برگرداندن دندان به حالت اولیه وجود ندارد. اما ترک و شکستگی می‌تواند در صورت عدم درمان و ترمیم دندانپزشکی گسترش یافته و منجر به عفونت و از دست رفتن دندان شود. آیا شما تا کنون با ترک دندان مواجه بوده‌اید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی در این حیطه بدست آورید.
بیشتر بخوانید، بیشتر بدانید: همه چیز درباره کامپوزیت دندان
علائم شکستگی دندان یا ترک دندان
یک دندان ترک برداشته، لزوما باعث بروز هرگونه نشانه نخواهد بود، اغلب افراد بدون اینکه متوجه باشند، دندانی شکسته دارند. برخی از انواع ترک ها و شکستگی های دندان ضرری ندارند و نیازمند درمان نیز نیستند.
با این حال، اگر فردی علائم زیر را مشاهده کند، ممکن است یک شکاف گسترده تری داشته باشد که نیاز به درمان دندان پزشکی دارد:
- درد هنگام خوردن، به خصوص هنگام جویدن و یا گاز زدن
- تورم لثه ها در اطراف دندان ترک خورده
- دندان هایی که ناگهان به شیرینی حساس شده اند
- دندان هایی که به طور ناگهانی به غذاهای داغ یا سرد حساس شده اند
- دردهای رفت و برگشتی گه گاه
- درد و ناراحتی اطراف دهان و لثه ها که تشخیص آن ها دشوار است.
این محتوای مفید را هم دنبال کنید: ادینوفاژی به چه بیماری گفته می‌شود؟
علل شکستگی دندان یا ترک دندان
- فشار دندان های روی هم بخاطر دندان قروچه
- پرکردگی های خیلی بزرگ که دندان را ضعیف کرده اند و ظرفیت دندان را پرکردند
- جویدن غذاهای سفت و سخت، مثل یخ، آجیل، یا آب نبات های سفت
- ضربات وارده به دهان، مثل تصادف ماشین، آسیب های ورزشی، افتادن یا حتی مبارزات با مشت
- تغییرات دمایی زیاد در دهان ـ مثلا خوردن چیزهای خیلی داغ، و سپس خوردن آب خیلی خنک به همراه یخ
- سن، که بیشترین ترک های دندانی در سنین بالای ۵۰ سالگی دیده می شوند
درباره‌ی کیست بارتولن چه می‌دانید؟
انواع ترک دندان
شکستگی نوک دندان
این شایع‌ترین نوع شکستگی دندان است و بهترین بهبودی را در طولانی مدت دارد. در این نوع شکستگی، ممکن است بخشی از دندان به طور کامل از بین برود و گاهی اوقات پس از شکستگی دندان هیچ دردی احساس نمی‌شود.
درمان این نوع شکستگی، قرار دادن یک تاج بر روی دندان شکسته است. اگر شکستگی به بخش وسط دندان گسترش یابد، علاوه بر تاج، به درمان کانال ریشه نیاز است.
شکستگی عمودی دوقسمتی
این دندان شکسته دارای ترکی عمودی است که به صورت عمودی به داخل و یا به سمت قسمت دوشاخه‌ی ریشه گسترش می‌یابد. ترک عمودی، جایی که فلش به آن اشاره دارد، جایی است که ریشه دندان به دو یا چند ریشه مجزا تقسیم می‌شود. عصب تقريبا هميشه در مسیر ترک عمودي قرار دارد. دندان به ندرت به دو قطعه تقسیم می‌شود، زیرا دندان توسط استخوان اطراف آن نگه داشته شده است.
این نوع ترک‌ها به خوبی بهبودی پیدا می‌کنند، اما بهبودی به عمق ترک و میزان گسترش ترک به قسمت داخلی دندان بستگی دارد.
شکستگی ریشه‌ای دوبخشی
شکستگی ریشه دو بخشی قابل بازیابی است اما بستگی به انتهای شکستگی دارد. اگر شکستگی دندان شکسته خیلی پایین‌تر از خط لثه نباشد، می‌توان دندان را با استفاده از روشی به نام افزایش طول تاج و سپس قرار دادن تاج روی آن انجام داد. این نوع شکستگی‌ها به دلایل مختلفی نظیر خوردن غذاهای بسیار سفت یا اشیای خارجی، وجود پرشدگی قبلی در دندان و دندان‌هایی که درمان کانال ریشه دارند و با تاج درمان نمی شوند، رخ می‌دهد.
شکستگی ریشه‌ای عمودی
شکستگی‌های ریشه ای عمودی بسیار شایع نیستند و معمولا در دندان‌هایی که نیاز به درمان کانال ریشه دارند اتفاق می‌افتند. اگر طول شکستگی دندان بسیار کوتاه باشد، ممکن است بتوان با انجام اپیسکتومی دندان را نگه داشت. این عمل شامل دسترسی به نوک ریشه ی دندان در درون استخوان و حذف قسمت شکسته‌ی ریشه است.
تنها راه حل دیگری که وجود دارد، کشیدن دندان است.
برای مطالعه بیشتر: معرفی کامل بیماری هپاتیت B
پس از شکستگی یا ترک دندان در خانه فوراً چه کاری انجام دهیم؟
- دهان خود را با آب گرم بشویید.
- به مدت ۱۰ دقیقه یا تا زمانی که خونریزی متوقف شد، یک تکه گاز پانسمان را بروی ناحیه خونریزی فشار دهید. اگر این کار تاثیری نداشت یک کیسه چای را بر روی ناحیه آسیب‌دیده فشار دهید تا خونریزی متوقف شود.
- یک بسته یخ بر روی گونه یا لب‌های روی دندان شکسته قرار دهید. این کار به کاهش تورم و تسکین درد کمک می‌کند.
- اگر نمی‌توانید سریعاً به دندانپزشک مراجعه کنید، بخشی از دندان که داخل دهان است را با سیمان دندانپزشکی موقت بپوشانید. این سیمان را می‌توان از داروخانه‌ها تهیه کرد.
- در صورت درد از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده نمایید.
شاید این مطلب هم برایتان مفید باشد: زخم معده چیست؟
درمان دندانهای شکسته یا ترک‌خورده
بسته به اینکه ترک و شکستگی دندان در چه حدی باشد، درمان‌های مختلفی برای آن وجود دارد:
- باندینگ
باندینگ دندان یک نوع ترمیم هم‌رنگ دندان است. در این روش که برای درمان ترک، لب‌پر شدن، شکستگی جزئی و پر کردن فاصله بین دندان‌ها استفاده می شود کامپوزیت با استفاده از چسب مخصوص بر روی دندان‌ها قرار گرفته و با نور مخصوص در محل محکم می‌شود. باندینگ فقط در صورتی که برای درمان پوسیدگی استفاده شود نیاز به بی‌حسی دارد و در سایر موارد نیازی به استفاده از بی‌حسی نیست. عمر مفید باندینگ دندان تا ۱۰ سال است.
- ونیرها
ونیر دندان لایه ای از جنس کامپوزیت یا سرامیک به رنگ دندان است که روی سطح ظاهری دندان قرار گرفته و نواقص دندان را پوشش می‌دهد.
ونیرها به دندانهای جلو چسبانده شده و ظاهری کاملا طبیعی و زیبا به دندان‌ها می‌دهند. عمر مفید ونیرها در صورت مراقبت صحیح تا 30 سال است. به‌کارگیری ونیر برای افراد مبتلا به دندان‌قروچه توصیه نمی‌شود.
- تاج
تاج از پرسلین هم‌رنگ دندان ساخته شده و یکی از روش‌های محبوب حفظ دندان است. این وسیله مثل یک کلاه روی دندان قرار گرفته و علاوه بر بهبود عملکرد دندان، زیبایی آن را نیز افزایش می‌دهد.
این روش برای درمان دندانهای شکسته‌ای که نمی‌توانند در برابر فشار جویدن مقاومت کنند و هنگام خوردن و آشامیدن دردناک می‌شوند استفاده می‌شود. برای ساخت تاج باید قالب‌گیری از دندان بیمار انجام شود. به‌عبارت‌دیگر تاج برای هر بیمار به‌صورت سفارشی ساخته می‌شود.
- عصب کشی
در صورتی که ترک به پالپ دندان رسیده و آن را عفونی کرده باشد از عصب‌کشی برای درمان استفاده می‌شود.
- ایمپلنت دندان
در مواردی که ترک و شکستگی تا زیر خط لثه گسترش پیدا کرده باشد دیگر راهی برای نجات دندان وجود نخواهد داشت و دندان باید کشیده شود. ایمپلنت علاوه بر اینکه جایگزینی برای دندانهای از دست رفته است از تحلیل استخوان فک جلوگیری می‌کند.
جهت آگاهی: همه چیز درباره دیابت بی‌مزه
سخن پایانی
در این مطلب درباره ترک و شکستگی دندان خواندیم. این نکات را فراموش نکنید:
اگر دندانتان شکسته یا لب پر شده است هر چه سریع تر به دندانپزشک مراجعه کنید. در غیر این صورت آسیب گسترش پیدا کرده و ممکن است دندان عفونت کرده و آن را از دست بدهید. اگر دندانتان درد می‌کند فعلاً می‌توانید استامینوفن یا مسکن دیگری مصرف کنید تا زمانی که نوبت دندانپزشکی تان فرا برسد. دهان خود را با محلول آب نمک شست و شو بدهید. اگر شکستگی باعث شده لبه تیزی در دندان ایجاد شود، با یک مقدار پارافین یا آدامس موقتاً آن را بپوشانید تا از بریدن زبان و لب و گونه جلوگیری شود. اگر می‌خواهید چیزی بخورید غذاهای نرم بخورید و از جویدن با دندان شکسته، خودداری کنید.
شما هم نظرات و تجربیات خود را در کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
