سالیان سال است که پزشکان تأکید میکنند که نوع رژیم غذایی میتواند بر سلامت قلب شما تأثیر بگذارد. تحقیقات امروزی نشان میدهند که، این توصیه درمورد مغز نیز صادق است و رژیم غذایی هر فرد در سلامت مغز او اثر میگذارد. آلزایمر یکی از بیماریهای مغزی است که میتوان با رژیم غذایی مناسب از آن پیشگیری یا حتی آن را کنترل و درمان کرد. در این مقاله بررسی خواهیم کرد که، برای درمان آلزایمر چه بخوریم و انواع مواد غذایی را که برای این بیماری مفید هستند معرفی میکنیم؛ با ما همراه باشید.
چرا جلوگیری از آلزایمر اهمیت دارد؟
آلزایمر متداولترین بیماری است که در دستۀ بیماریهای اختلال مغزی قرار میگیرد. این بیماری باعث از بین رفتن حیات سلولهای عصبی، نابودشدن بافتها و کوچکشدن مغز و همچنین افزایش اندازه مایع مغزیـنخاعی میشود. آلزایمر در ابتدا معمولاً با تداخل جزئی در گفتار و حافظه همراه خواهد بود؛ اما، بهمرورزمان میتواند سبب شود که فرد قادر به انجامدادن امور زندگی خود نباشد.
با وجود پیشرفتهای فراوان در علم پزشکی متأسفانه هنوز برای درمان آلزایمر یک دارو یا روش درمانی مؤثر شناخته نشده است. مواردی که برای درمان آلزایمر وجود دارند صرفاً بر روی کنترل بروز و شدت علائم تأثیر دارند. لذا دانستن راههای پیشگیری از ابتلا به آلزایمر اهمیت بسزایی در کنترل این بیماری در جوامع دارد.
اهمیت تغذیه برای درمان فراموشی و آلزایمر
طبق تحقیقات دانشکده پزشکی Rush در شیکاگو، یک رژیم غذایی درست و سالم میتواند خطر ابتلا به آلزایمر را تا ۳۵ درصد کاهش دهد. حتی کسانی که کاملاً این رژیم را دنبال نمیکنند؛ ولی، تا حدی مراقب نوع غذایی که میل میکنند هستند، خطر ابتلا به آلزایمر در آنها تا ۳۰ درصد کاهش مییابد.
فاکتورهای گوناگونی مثل ژنتیک، سیگارکشیدن، ورزش و سطح تحصیلات در کنار نوع رژیم غذایی میتوانند در ابتلا به بیماری آلزایمر دخالت داشته باشند. اما رژیم غذایی ذهن (Mind Diet) میتواند بهتنهایی روند بیماری آلزایمر یا فراموشی را کاهش دهد. در یک تحقیق پزشکی که در مجلۀ پزشکی آلزایمر و دمانس (Alzheimer’s & Dementia) به چاپ رسید، ۹۰۰ بیمار بین سنهای ۵۸ تا ۹۸ سال بررسی شدند.
این بیماران یک پرسشنامه مربوط به غذاهایی که روزانه مصرف میکردند تکمیل کرده و سپس آزمایشهای متعدد مغزی و ذهنی انجام دادند. نتیجۀ این تحقیق نشان داد که، توانایی ذهنی کسانی که رژیم غذایی ذهن را تا حد زیادی دنبال میکنند هفت سال و نیم از سایر همسالان خود جوانتر هستند.
مواد غذایی ضد آلزایمر؛ برای درمان آلزایمر چه بخوریم؟
در حیطۀ رژیم غذایی این سؤال که، برای درمان فراموشی چه بخوریم با توصیه به مصرف ده گروه مواد غذایی ضد آلزایمر پاسخ داده میشود. این مواد غذایی عبارتاند از:
سبزیجات برگدار و سبز رنگ (Green Leafy Vegetables)
سبزیجات برگدار و سبز رنگ مثل کلمپیچ، اسفناج و بروکلی، که حاوی مقادیر قابلتوجهی ویتامین A و C هستند، بهتر است هر روز یا حداقل دو بار در هفته در رژیم غذایی روزانه گنجانده شوند. البته محققان دریافتند که، مصرف شش وعده سبزیجات در هفته بیشترین تأثیر مثبت را بر روی مغز انسان میگذارد. یکی از بهترین راههای رعایت این توصیه در رژیم غذایی، مصرف روزانه سالاد و سبزیجات است.
آجیلها ازجمله مواد غذایی ضد آلزایمر هستند (Nuts)
مصرف آجیل بهدلیل دارابودن کلسترول خوب (HDL)، فیبر و آنتیاکسیدان نه تنها میتواند به پایینرفتن کلسترول بد (LDL) و کاهش ریسک بیماریهای قلبی کمک کند، بلکه غذای مناسبی نیز برای مغز است. مصرف پنج وعده آجیل در هفته توصیه میشود. هر وعده میتواند به اندازۀ یک کف دست باشد.
توت (Berries)
انواع توتها مثل بلوبری، ذغالاخته، شاتوت و توتفرنگی بهدلیل غنیبودن در میزان آنتیاکسیدان میتوانند مغز را از ابتلا به فراموشی محافظت کنند. در این میان مصرف بلوبری بیشتر از سایر توتها توصیه میشود. مقدار مصرفی مناسب به اندازۀ یک فنجان هشت اونسی (تقریباً ۲۵۰ گرم) دو بار در هفته است.
حبوبات در جلوگیری از آلزایمر بسیار مؤثرند (Beans)
اگر حبوبات یک رکن اصلی از رژیم غذایی شما نیستند، بهتر است این رویه را تغییر دهید. انواع حبوبات مثل لوبیا و نخود بهدلیل داشتن مقدار فیبر و پروتئین بالا و همچنین چربی و کالری کم، تأثیر بسزایی بر سلامت مغز میگذارند. محققان خوردن سه وعده حبوبات در هفته را یک اصل مهم تغذیه برای درمان فراموشی و آلزایمر توصیه میکنند.
غلات کامل (Whole Grains)
این گروه از مواد غذایی نقش کلیدی را در رژیم غذایی ذهن بازی میکنند. مصرف سه وعده غلات کامل مانند نان گندم کامل روزانه توصیه میشود. انواع غلات کامل مواد مغذیای مانند پروتئین، فیبر، ویتامینهای گروه B، آنتیاکسیدانها و مینرالهای کم مقدار (آهن، زینک، مس و منیزیم) را شامل میشوند.
نقش ماهی در جلوگیری از آلزایمر (Fish)
وجود ماهی در رژیم غذایی بسیار مهم است. رژیم غذایی ذهن مصرف حداقل هفتهای یک بار ماهی را برای سلامت حافظه و مغز توصیه میکند. علاوه بر این خوردن یک وعده ماهی در هفته میتواند تأثیر بسزایی در کاهش خطر سکته، افسردگی و سایر شرایط مزمن داشته باشد.
مرغ (Poultry)
مصرف مرغ به داشتن ذهن قوی و حافظۀ خوب کمک میکند. مرغ منبع خوبی از ید، آهن، روی، ویتامینها و بهویژه ویتامین 12B است و خوردن حداقل دو تا سه بار در هفته باعث میشود خطر ابتلا به آلزایمر تا حد قابلتوجهی کاهش پیدا کند.
روغن زیتون (Olive Oil)
مصرف روزانۀ روغن زیتون برای پختوپز به مصرف سایر روغنها در بازار برتری دارد. محققان به این نتیجه رسیدند، کسانی که از روغن زیتون بهعنوان روغن اصلی در رژیم غذایی خود استفاده میکنند کمتر در خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند.
سایر سبزیجات (Other Vegetables)
مشابه سایر رژیمهای غذایی که بر روی کاهش وزن و سلامت قلب تمرکز میکنند، رژیم غذایی ذهن نیز بر اهمیت مصرف سبزیجات رنگدانهدار (مانند گوجه و هویج) و سبزیجات بدون برگ (مانند فلفل دلمهای و نخودفرنگی) برای سلامتی و کاهش خطر آلزایمر تأکید میکند. محققان بر این باورند که، مصرف روزانه یک وعده سالاد و حداقل یک نوع دیگر از سبزیجات به جلوگیری از آلزایمر کمک میکند و خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش میدهد.
پنج غذای مضر برای آلزایمر؛ چه چیزی باعث آلزایمر میشود؟
علاوه بر غذاهای مفید برای جلوگیری از فراموشی و آلزایمر، باید بدانیم که چه چیزی باعث آلزایمر میشود و از خوردن یا زیادخوردن آنها بپرهیزیم. اگر برنامۀ تغذیه برای درمان فراموشی را دنبال میکنید، بهتر است در مصرف پنج غذای زیر بیشتر دقت کنید:
گوشت قرمز (Red Meat)
خوردن گوشت قرمز کاملاً در رژیم غذایی ضد آلزایمر منع نشده است؛ اما، محققان میگویند که، مصرف آن باید به چهار وعده در هفته محدود شود. این مقدار هنوز در مقایسه با رژیم غذایی مدیترانهای، که مصرف گوشت قرمز را به یک وعده در هفته محدود میکند، بسیار بیشتر است.
کره و مارگارین (Butter and Stick Margarine)
مصرف کره و مارگارین بهتر است به یک قاشق غذاخوری در روز محدود شوند. در عوض مصرف روغن زیتون و انواع چربیهای سالم توصیه میشود.
پنیر (Cheese)
پنیر هیچ نفعی برای مغز ندارد. اگر میخواهید خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهید و در جلوگیری از آلزایمر موفق باشید، باید مصرف پنیر را به هفتهای یک بار کاهش دهید. بااینحال برخی از مطالعات پنیر را برای عملکرد مغز مفید میدانند؛ اما، همۀ این مطالعات تأکید دارند، افرادی که به آلزایمر مبتلا هستند باید در مصرف پنیر وسواس بیشتری داشته باشند.
شیرینیجات (Pastries & Sweets)
همان طور که مصرف زیاد شیرینیجات مخالف داشتن تناسب اندام است، این قانون درمورد سلامتی مغز نیز صادق است. رژیم غذایی ذهن توصیه میکند که، بیشتر از پنج عدد شیرینی در طول هفته مصرف نشود.
غذاهای سرخشده و فست فود (Fried Foods and Fast Foods)
مصرف غذاهای سرخشده اثر منفی بر سلامت مغز دارند. رژیم غذایی ذهن خوردن بیشتر از یک وعده غذای سرخشده در هفته را توصیه نمیکند.
کلام آخر درمورد جلوگیری از آلزایمر
حتی اگر رژیم غذایی ذهن را بهصورت دقیق رعایت نکنید، محققان تأکید میکنند که رعایت بخشی از این رژیم غذایی هم میتواند شانس ابتلا به آلزایمر را بهطور مؤثری کاهش دهد. این رژیم غذایی توصیه میکند که، از موادی چون سبزیجات برگدار و سبز رنگ، آجیل، توت، حبوبات، غلات کامل، ماهی، مرغ، روغن زیتون و سایر سبزیجات در رژیم غذایی خود استفاده کنید و مصرف گوشت قرمز، پنیر، شیرینیجات، غذاهای سرخشده، فست فود، کره و مارگارین را محدود کنید.
در این مطلب سعی کردیم به سؤالاتی چون: برای درمان آلزایمر چه بخوریم یا برای درمان فراموشی چه بخوریم پاسخ دهیم و اشارهای به مواد غذایی مضر و مفید برای آلزایمر داشته باشیم. تجربه شما از این بیماری چیست؟ به نظر شما علاوه بر تغذیه، چه چیزی باعث آلزایمر میشود؟ مثل همیشه میتوانید دیدگاه خودتان را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
منبع
cbsnews.com
سوالات متداول در مورد آلزایمر
آیا آلزایمر ارثی است؟
خیر اما افرادی که پدر یا مادر آنها آلزایمر دارند بیشتر در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
آیا آلزایمر کشنده است؟
آلزایمر کشنده نیست اما عملکرد مغز را مختل میکند.
چه کسانی آلزایمر میگیرند؟
آلزایمر بیشتر افراد مسن را تهدید میکند اما نوعی از آن به نام آلزایمر زودرس وجود دارد که میانسالها را نیز تهدید میکند.
آیا گوشت قرمز آلزایمر میآورد؟
بله در صورت مصرف زیاد ممکن است .