سرطان پوست از دسته بیماری هایی است که ممکن است تشخیص دیرهنگام آن دردسر ساز شود چراکه ضایعات پوستی زیادی وجود دارد که فرد مبتلا به آن ممکن است هیچگاه احتمال خطرناک بودنشان را ندهد و پیگیر آنها نباشد.
مطالب این مقاله جنبه عمومی دارد پس در صورت وجود هرگونه مورد مشکوک حتما به دکتر متخصص سرطان مراجعه کنید.
-
چه کسانی به سرطان پوست مبتلا می شوند و چرا؟
قرار گرفتن در معرض نور خورشید اصلی ترین دلیل برای ابتلا به سرطان پوست است. اما این موضوع نمی تواند توسعه سرطان در قسمت هایی از بدن که در معرض نور خورشید نبوده اند را توضیح دهد.
قرار گرفتن در معرض آسیب های محیطی، درمان با تابش و حتی وراثت نقش مهمی در این شرایط بازی می کند. اگرچه هر فردی می تواند به سرطان پوست مبتلا شود اما خطر ابتلا برای افراد زیر بالاتر است:
- افرادی با پوست روشن و چشمانی روشن
- حضور تعداد زیاد خال هایی با شکل نامنظم و با اندازه بزرگ
- سابقه خانوادگی سرطان پوست
- سابقه مواجهه با نور خورشید یا آفتاب سوختگی
- زندگی در ارتفاعات بالا یا زندگی در نواحی با نور خورشید زیاد
- درمان با تابش
-
نشانه های هشدار دهنده سرطان پوست:
سرطان پوست که در برگیرنده کارسینوم سلول قاعدهای، ملانوم و کارسینوم سلول سنگفرشی است اغلب به عنوان یک تغییر در پوست آغاز می شود.
این موارد می تواند زائده جدید پوستی یا ضایعات پوستی پیش سرطانی باشد که سرطان نیستند اما می توانند با گذشت زمان به سرطان تبدیل شوند.
تخمین زده شده است ۴۰ تا ۵۰ درصد افرادی که پوست روشن دارند و ۶۵ ساله هستند حداقل به یک نوع سرطان پوست مبتلا خواهند شد. سرطان پوست اگر در مراحل اولیه شناسایی شود می تواند درمان گردد.
-
کراتوز اکتینیک:
این تکه های کوچک پوستی به خاطر قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید ایجاد می گردد اغلب بر روی سر، گردن و دست دیده می شود اما ممکن است در هر جایی از بدن رشد پیدا کند.
این موارد می تواند نشانه اولیه هشداردهنده سرطان پوست باشد اما به سختی می توان گفت که چنین تکه هایی از پوست در گذر زمان تغییر خواهند کرد و سرطانی خواهند شد.
بیشتر این موارد به سرطان تبدیل نمی شوند اما پزشکان توصیه می کنند درمان اولیه برای جلوگیری از توسعه این بیماری انجام شود. افرادی که پوست روشن دارند، بلوند هستند، موهای قرمز دارند یا چشم هایشان آبی یا سبز است در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
-
التهاب لب اکتینیک:
التهاب لب اکتینیک در ارتباط با کراتوز اکتینیک بوده و شرایط پیش سرطانی است که معمولا در قسمت های پایینی لب دیده می شود.
تکه های پوسته پوسته یا ناهمواری های های دائمی در لب می تواند در این شرایط وجود داشته باشد. نشانه هایی که شیوع کمتری دارد در برگیرنده تورم لب، از دست دادن مرز بین لب و پوست و خط لب برجسته می باشد.
این نوع بیماری اگر درمان نشده رها شود می تواند به کارسینوم سلول سنگفرشی تبدیل شود که یک وضعیت تهاجمی است.
-
شاخ پوستی:
این نوع بیماری به صورت زائده های قیفی شکلی ایجاد می شود که با پایه قرمز رنگ توسعه می یابد. این نوع زائده از کراتین ساخته شده است. شاخ پوستی نوع خاصی از کراتوز اکتینیک محسوب می شود. اندازه و شکل این زائده ها می تواند متغیر باشد اما بیشتر آنها طول چند میلی متری دارند.
کارسینوم سلول سنگفرشی ممکن است در پایه آن دیده شود. معمولا این بیماری در افراد کهنسالی که پوست روشن دارند و سابقه قابل توجهی از قرار گرفتن در معرض نور خورشید دارند دیده می شود.
-
چه زمانی خال می تواند دردسر ساز باشد؟
همانطور که می دانید خال یک نوع زائده پوستی بدون خطر از ملانوسیت است. ملانوسیت ها رنگدانه های پوست هستند. اگرچه تعداد کمی از خال ها سرطانی هستند اما خال های غیر عادی و غیر طبیعی ممکن است به سرطان تبدیل شوند.
خال های طبیعی ظاهر مسطح یا برجسته ای دارند ممکن است در ابتدا مسطح باشند و با گذشت زمان برجسته شوند. سطح چنین خال هایی عموما نرم است.
خال هایی که ممکن است به سرطان پوست منجر شوند اغلب شکل نامنظمی دارند، ممکن است در برگیرنده رنگ باشند و اندازه آن ها بزرگتر از پاک کن است. بیشتر خال ها در جوانان توسعه پیدا می کند.
مقاله مرتبط: انواع خال پوستی
-
خال غیرمعمول یا دیسپلاستیک:
خال های غیر معمول سرطانی نیستند اما می توانند به سرطان تبدیل شوند. این موارد در نواحی از بدن یافت می شوند که در معرض نور خورشید قرار گرفته اند یا در برابر نور خورشید محافظت گشته اند.
خال های غیر معمول ممکن است بزرگ تر باشند و شکل غیر طبیعی تری داشته باشند. این موارد ممکن است مسطح یا برجسته باشند یا سطح نرم یا سفتی داشته باشند. چنین خال هایی معمولا رنگ ترکیبی از صورتی، قرمز و قهوه ای را دارند.
-
ویژگی خال خود را بدانید:
بیشتر خال ها در بدن یک فرد ظاهر مشابهی دارند. خال یا لکه هایی که از بقیه موارد متفاوت باشد ممکن است مشخصه و ویژگی های سرطان پوست را داشته باشد.
پس در چنین شرایطی خال باید توسط پزشک پوست بررسی گردد. این خال ها ممکن است بعدا سرطانی گردند. دانستن ویژگی های خال به هنگام بررسی آن ها می تواند بسیار مهم باشد.
-
تقارن خال:
عدم تقارن به این معنی است که یک طرف از خال با طرف دیگر آن سازگار و هماهنگ نیست. به خاطر داشته باشید که خال های معمولی و طبیعی ظاهر متقارنی دارند.
زمانی که خال ها یا لکه های خود را بررسی می کنید، یک خط فرضی از وسط خال بکشید و دو نیمه آن را با هم مقایسه کنید. اگر دو نیمه با هم برابر نبود و ظاهر یکسانی نداشت حتما با یک متخصص پوست مشورت کنید.
-
مرز خال:
اگر مرز یا لبه های خال نامنظم، محو یا ناصاف بود بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. ضایعات پوستی سرطانی اغلب حاشیه و مرز ناصافی دارند.
-
رنگ خال:
خالی که رنگ یکسانی با سایر موارد نداشته باشد یا سایه ای از رنگ های قهوه ای، سیاه، آبی، سفید، قرمز یا زرد مایل به قهوه ای باشد مشکوک است.
خال های طبیعی اغلب یک سایه واحد از رنگ را دارند. خالی که سایه های رنگی مختلفی دارد یا روشن و تیره است باید توسط پزشک متخصص بررسی گردد.
-
قطر خال:
اگر قطر خال بزرگتر از پاک کن باشد باید به آن مشکوک شوید.
-
تغییرات در خال:
خالی که با گذشت زمان تغییر می کند(بزرگتر می شود، رنگ آن تغییر پیدا می کند، شروع به خارش یا خونریزی می کند) باید توسط پزشک متخصص بررسی گردد.
اگر بخشی از خال به تازگی تغییر یافته یا برجسته تر شده است حتما با یک پزشک در مورد آن مشورت کنید.
ضایعات پوستی سرطانی در اندازه های مختلفی رشد می کنند و ارتفاع آن ها به سرعت تغییر پیدا می کند.
-
نکاتی برای غربالگری خال ها:
پوست خود را به صورت منظم بررسی کنید. موقعیت عمومی برای ملانوم در مردان بر روی کمر و در زنان پا است. اما کل بدن می تواند خال داشته باشد یا نقاط مشکوکی بر روی آن ایجاد گردد. برای بررسی بدن، کار خود را از سر آغاز کنید و به سمت پایین بیایید.
نواحی پوشیده و مخفی را بررسی کنید. بین انگشتان دست و پا، کشاله ران، کف پا، پشت زانو را بررسی نمایید. پوست سر و گردن را برای پیدا کردن خال مورد بررسی قرار دهید. از اینه استفاده کنید یا از اعضای خانواده بخواهید شما را در یافتن چنین مواردی کمک کنند.
مراقب خال های جدید باشید. از خال های خود عکس بگیرید و تغییرات آن را با گذشت زمان بررسی کنید. اگر نوجوان هستید، باردارید یا وارد دوران یائسگی شده اید بهتر است توجه ویژه ای به این موضوع داشته باشید.
-
خال ها چگونه ارزیابی می شوند؟
اگر خال یا لکه ای را بر روی بدن خود پیدا کردید که نشانه های ملانوم یا سرطان پوست را داشت بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. پزشک می تواند نمونه ای از بافت را بردارد و آن را مورد بررسی قرار دهد.
اگر سرطانی بودن ان تایید گردد، کل خال و پوست اطراف آن برداشته می شود و سپس بخیه می خورد. ممکن است درمان های بیشتری مورد نیاز باشد.
مقاله مرتبط: انواع خال سرطانی
-
مبانی اولیه سرطان پوست:
ملانوم بدخیم به خصوص در مراحل نهایی بسیار حاد و جدی است و درمان آن دشوار خواهد بود.
تشخیص و درمان اولیه می تواند نرخ زنده ماندن را افزایش دهد. سرطان های پوستی غیر ملانوم همچون کارسینوم سلول قاعدهای و کارسینوم سلول سنگفرشی است. هر دوی این موارد شایع هستند و اگر در مراحل اولیه شناسایی گردند قابل درمان خواهند بود.
افرادی که سرطان پوست داشته اند ممکن است دوباره به ان مبتلا گردند. این افراد باید حداقل سالی یکبار مورد بررسی قرار گیرند.
-
ملانوم:
ملانوم همانند سایر سرطان های پوستی شایع نیست اما می تواند بسیار حاد و مرگبار باشد. نشانه های احتمالی این بیماری در برگیرنده تغییر در ظاهر خال یا ناحیه رنگدانه دار پوست است.
اگر خال موجود بر روی بدن تغییر اندازه ، شکل یا رنگ داد یا اینکه لبه های نامنظمی داشت ، بیشتر از یک رنگ در خود داشت، متقارن نبود، خارش یا خونریزی داشت حتما با پزشک مشورت کنید.
-
کارسینوم سلول سنگفرشی:
این سرطان پوست غیر ملانومی ممکن است به صورت زائده های پوسته پوسته، قرمز و سفت ظاهر شود که خونریزی می کند یا به صورت زخمی ظاهر می شود که درمان نمی یابد.
اینگونه موارد اغلب بر روی بینی، پیشانی، گوش، لب پایینی، دست و سایر نواحی که در معرض نور خورشید قرار گرفته است دیده می شود. اگر کارسینوم سلول سنگفرشی در مراحل اولیه شناسایی و تشخیص داده شود قابل درمان است.
اگر سرطان پوست پیشرفته تر شود، درمان به مراحله ای که سرطان در آن قرار دارد بستگی خواهد داشت.
-
بیماری بوون:
بیماری بوون نوعی سرطان پوست است که به آن کارسینوم سلول سنگفرشی درجا نیز گفته می شود. این نوع سرطان پوست به سمت خارج رشد و توسعه پیدا می کند.
کارسینوم سلول سنگفرشی تهاجمی می تواند به سمت داخل توسعه پیدا کند و قسمت های داخلی بدن را درگیر سازد.
بیماری بوون به صورت لکه های قرمز رنگ ناهموار و پوسته پوسته دیده می شود. معمولا این بیماری با راش پوستی، اگزما،قارچ یا پسوریازیس اشتباه گرفته می شود.
-
کارسینوم سلول قاعدهای:
این نوع سرطان رایج ترین سرطان پوست محسوب می شود و درمان آن اسان است. از انجایی که کارسینوم سلول قاعدهای به آرامی توسعه پیدا می کند اغلب در بزرگسالان دیده می شود.
این موارد ممکن است فرم متفاوتی داشته باشند که در برگیرنده مومی یا مرواریدی سفید است که اغلب رگ های خونی واضحی در آن دیده می شود.
تومورها می تواند به صورت لکه های مسطح، پوسته پوسته یا به رنگ قهوه ای در کمر، قفسه سینه یا در موارد نادر به صورت زخم های مومی یا سفید ظاهر شوند.
-
سرطان های پوستی که شیوع کمتری دارند:
سرطان های پوستی که شیوع کمتری دارند در برگیرنده سارکوم کاپوزی که عمدتا در افرادی دیده می شود که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
کارسینوم غده سباسه (سرطان تهاجمی که از غدد چربی در پوست نشئت می گیرد) و کارسینوم سلول مرکل که معمولا در نواحی قرار گرفته در معرض خورشید بر روی سر، گردن، بازو و پا دیده می شود اما اغلب به سایر نقاط بدن توسعه می یابد.
-
خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش دهید:
سعی کنید قرار گرفتن در معرض نور ماوراءبنفش خورشید را کمتر کنید. زمانی که بیرون از منزل هستید ضد آفتابی با SPF=30 یا بالاتر از آن را اعمال کنید. کلاه و عینک آفتابی را فراموش نکنید.
پوست خود را با لباس بپوشانید. اگر متوجه رشد زائده های جدید در پوست، تغییر در ظاهر خال یا زخمی که درمان نمی شود، شدید بهتر است با پزشک مشورت نمایید.