دندانپزشکی، عرصه‌ای پویا در تقاطع علم و هنر، از مواد گوناگونی برای ترمیم، حفظ زیبایی و ارتقای سلامت دهان و دندان بهره می‌برد. هریک از این مواد، ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فرد خود را دارند و انتخاب دقیق آنها توسط دندانپزشک متخصص، نقشی کلیدی در موفقیت درمان ایفا می‌کند. در این مقاله، به بررسی اجمالی برخی از مواد پرکاربرد در دندانپزشکی می‌پردازیم.
1. غول‌های ترمیمی: آمالگام و کامپوزیت
- آمالگام: ماده‌ای سنتی و بادوام که از آلیاژ جیوه و فلزات ساخته می‌شود. استحکام بالا و قیمت مناسب، از مزایای آن هستند. با این حال، رنگ تیره و ظاهر نامطلوب، نگرانی‌هایی را در زمینه زیبایی به وجود آورده‌اند.
- کامپوزیت: نسل جدید مواد ترمیمی، با ظاهری طبیعی‌تر و شباهت بیشتر به رنگ دندان. چسبندگی عالی به دندان، مقاومت قابل قبول و امکان شکل‌دهی، از ویژگی‌های بارز این ماده هستند.
2. لبخندی درخشان با سرامیک و کامپوزیت ونیر
- سرامیک: ماده‌ای ایده‌آل برای روکش دندان و ونیر، با ظاهری فوق‌العاده طبیعی، استحکام بالا و درخشندگی مثال‌زدنی. طول عمر بالا و مقاومت در برابر رنگ‌دانه‌ها، از دیگر مزایای سرامیک هستند.
- کامپوزیت ونیر: لایه‌ای نازک از جنس کامپوزیت که برای اصلاح رنگ، شکل و اندازه دندان‌ها بر روی سطح آنها قرار می‌گیرد. ظاهری طبیعی، قیمت مناسب و نیاز به تراش کمتر دندان، از مزایای این روش هستند.
3. پر کردن ریشه با مواد اندودنتیک
- گوتا-پرکا: ماده‌ای استاندارد و رایج برای پر کردن ریشه دندان که از جنس لاستیک طبیعی است. انعطاف‌پذیری بالا و سهولت در استفاده، از مزایای آن هستند.
- مواد رزینی: نسل جدید مواد اندودنتیک که با چسبندگی بیشتر به دیواره کانال ریشه، مقاومت بالاتر و نفوذپذیری کمتر، نتایج بهتری را به ارمغان می‌آورند.
4. ایمپلنت و استخوان مصنوعی: لبخندی دوباره متولد شده
- ایمپلنت: ریشه مصنوعی از جنس تیتانیوم که جایگزین ریشه از دست رفته دندان می‌شود و استحکامی مشابه دندان طبیعی را ارائه می‌دهد.
- استخوان مصنوعی: ماده‌ای که برای پر کردن نواقص استخوانی فک قبل از کاشت ایمپلنت یا در جراحی‌های لثه به کار می‌رود و از جنس‌های مختلفی مانند پودر استخوان حیوانی یا مواد مصنوعی ساخته می‌شود.
5. محافظان بی‌صدا: مواد قالب‌گیری
- آلژینات: ماده‌ای متداول و ارزان‌قیمت که به سرعت سفت می‌شود و برای قالب‌گیری دندان‌ها در تهیه روکش، بریس و… کاربرد دارد.
- سیلیکون: ماده‌ای دقیق‌تر و با انعطاف‌پذیری بیشتر که به دلیل پایداری ابعاد، برای قالب‌گیری‌های پیچیده‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سخن پایانی
انتخاب صحیح مواد دندانپزشکی با توجه به شرایط فردی بیمار و نوع درمان، توسط دندانپزشک متخصص انجام می‌شود. تنوع مواد موجود، امکان ارائه طیف وسیعی از راه‌حل‌های درمانی را برای بیماران فراهم می‌آورد و به آنها کمک می‌کند تا به لبخندی زیبا، سالم و ماندگار دست پیدا کنند.
